ก้าวสู่ ‘Dreamworld’ นิทรรศการฉลอง 100 ปีแห่ง Surrealism
ตั้งแต่หมอนาฬิกาเยิ้มไปจนถึงจินตนาการเหนือจริงยุคใหม่
ลัทธิเหนือจริงคืออะไรที่มากกว่าการเป็นแค่ศิลปะ กระแสศิลปะกระแสหนึ่งเท่านั้น มันปรากฏอยู่บนรันเวย์แฟชั่น, ปกอัลบั้มเพลง ซึมลึกอยู่ทั้งในงานสถาปัตยกรรม, การตกแต่งภายใน และแอบซ่อนอยู่ในชีวิตประจำวันด้วย นาฬิกาหลอมละลายของ Salvador Dalí และชายใบหน้าเป็นแอปเปิลของ René Magritte (“The Son of Man”) ได้ข้ามจากผนังพิพิธภัณฑ์มาเป็นวัฒนธรรมป๊อปอย่างเต็มตัว ปรากฏอยู่ทั้งบนลายเสื้อผ้า แอ็กเซสซอรีกิมมิกแปลกตา และในกรณีของ Dalí ยังกลายเป็นนาฬิกาใบจริงที่ดูราวกับหลุดออกมาจากซีนในความฝัน
แต่เมื่อร้อยปีก่อน นี่เป็นเพียงกลุ่มศิลปินเล็ก ๆ สายเฉพาะทางเท่านั้น ในปี 1924 กวีและศิลปินอย่าง André Breton ได้ปล่อยผลงานManifesto of Surrealism, ประกาศถึง “วิกฤตของจิตสำนึก” ในแบบที่เขาใช้วินิจฉัยว่าเมื่อเราโตเป็นผู้ใหญ่ จินตนาการจะถูกรีดจนแห้งและถูกแทนที่ด้วยมารยาททางสังคม ทางออกของเขาคืออะไร? Surrealism ในฐานะการลุกขึ้นต่อต้านความแข็งทื่อทั้งปวง การหวนคืนสู่ความพิศวง สัญชาตญาณ และความประหลาดแปลกตาอย่างไม่ต้องรู้สึกผิด ง่าย ๆ คือ เขาอยากให้โลกเลิกเล่นแต่ในเซฟโซนที่ปลอดภัยเกินไป
ตัดภาพมาที่อีกหนึ่งศตวรรษถัดมา เปลวไฟหัวขบถของ surrealism ถูกฉายไฟในสเกลพิพิธภัณฑ์ที่Philadelphia Museum of Art (PhAM) ผ่านนิทรรศการDreamworld: Surrealism at 100, ที่เพิ่งเดินทางต่อมาจากทัวร์ในยุโรป ก่อนหน้า ด้วยการรวบรวมผลงานเกือบ 200 ชิ้นจากศิลปินกว่า 70 คน นิทรรศการนี้ไล่รอยให้เห็นว่าขบวนการนี้แปรเปลี่ยน ท้าทาย และขยายตัวมาอย่างไร โดยยังยึดมั่นกับการสำรวจจิตใต้สำนึกเป็นแกนหลัก
ชมโพสต์นี้บน Instagram
นิทรรศการนี้คัดสรรโดย Matthew Affron และ Danielle Cooke เล่าเรื่องตามลำดับเวลา ผ่านหกบทธีมหลัก ผู้ชมสามารถเดินสำรวจตั้งแต่การทดลองยุคแรก ๆ แกะรอยความสัมพันธ์ของขบวนการนี้กับธรรมชาติ ไปจนถึงการเห็นว่าความขัดแย้งระดับโลกผลักให้การแสดงออกแบบเหนือจริงหม่นมืดขึ้นได้อย่างไร ไฮไลต์คือส่วนที่ชื่อ “Exiles” เซ็กชันพิเศษเฉพาะสำหรับการจัดแสดงที่ PhAM ซึ่งโฟกัสศิลปินยุโรปที่ลี้ภัยไปยังอเมริกาเหนือในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง และพลิกโฉมขบวนการนี้จากแดนไกล การเดินทางจบลงที่ “Magic Art” ช่วงที่ขบวนการหันเหไปสู่สายลี้ลับและศาสตร์เร้นลับ
นิทรรศการยึดหมุดด้วยผลงานจาก René Magritte, Salvador Dalí,Frida Kahlo, Lee Miller, Joan Miró,Pablo Picasso และ Mark Rothko,Dreamworld มอบทั้งมุมมองภาพรวมขนาดใหญ่และการชวนตั้งคำถามถึงสิ่งที่เกิดขึ้น เมื่อศิลปินยอมทิ้งตรรกะแล้วหันไปโอบรับความเป็นไปได้แทน บทสรุปคืออะไร? จินตนาการของมนุษย์สามารถเขียนกฎใหม่ได้ทั้งหมด
นิทรรศการเปิดให้เข้าชมแล้วจนถึงวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2026 สามารถเข้าไปที่เว็บไซต์ PhAM เพื่อดูรายละเอียดเพิ่มเติม
อีกข่าวหนึ่ง, อย่าพลาดนิทรรศการที่ชวนสำรวจผลงานของ Vivienne Westwood และ Rei Kawakubo แบบเทียบกันขนานไปด้วย
